Avond

Ik zag Maria Stuart, het toneelstuk van Friedrich Schiller, gespeeld door Toneelgroep Amsterdam. Stuart, gewezen koningin van Schotland, vlucht na de moord op haar man, waartoe zij opdracht heeft gegeven, naar Engeland, waar zij bescherming hoopt te vinden, maar wordt vastgezet door ‘haar zuster’ koningin Elizabeth. De katholieke Stuart is een achterkleindochter van de grootvader van de kinderloze protestantse Elisabeth, een rivale dus als het om de Engelse troon gaat. Aan het hof van Elisabeth zijn intriges, er wordt gekonkeld, er zijn adviseurs, er is een vonnis, er zijn verborgen agenda’s, er is een morrend volk dat om actie schreeuwt en adviseurs die daar heel nerveus van worden: een dode rivaal lijkt beter dan een levende. Maar niet als je de angst om het gezalfde hoofd van een koningin op het hakblok te leggen niet de baas wordt, zoals Elisabeth gebeurt. Toch gaat het koninklijke hoofd eraf, zij het pas bij de derde slag. Elisabeths handtekening staat onder het executiebevel. Als Elisabeth hoort van Maria’s dood, stelt ze de adviseur die het bevel heeft meegenomen en de adviseur die het heeft uitgevoerd aansprakelijk. Door de ogen van Schiller is koningschap ook in de zestiende eeuw al niet benijdenswaardig: je hebt je volk en parlement niet voor het uitkiezen. Elisabeth zat 44 jaar op de troon, tot haar dood. Ik las dat ze beschouwd wordt als een van de grootste staatshoofden aller tijden.