Strategie

Ik liep al drie dagen met Gary Kasparov in mijn hoofd. Poetin is gevaarlijker dan Hitler, zei hij zondag in Buitenhof, ‘hij weet dat er voor hem buiten het Kremlin geen leven is, hij zal alles doen om aan de macht te blijven.’ Dertig jaar geleden was ik direct voor Kasparov. Schaaktoernooien waren toen nog wereldnieuws, vaak vonden ze plaats in de Sovjet-Unie, er was nog een Koude Oorlog en journalisten grepen ieder kijkje achter het IJzeren Gordijn gretig aan. Kasparovs moeder, die Stalin en de oorlog had meegemaakt, zei over Poetins propagandamachine: ‘Het is erger dan ooit, één bonk haat.’ Ik was een tiener, Kasparov een mooie jongen met een prachtige zwarte haardos, zijn opponent Karpov een man met altijd wat schrik in de ogen, transpiratie in het gezicht, sluik, beetje vettig haar en de wereldtitel al een tijdje op zak. ‘Het maken van een dictatuur gaat in stappen,’ zei de mooie jongen van toen, ‘kijk naar Hitler in de jaren dertig. Poetins idee is dat alle Europese veiligheidssystemen vernietigd moeten worden.’ Toen was Kasparov de underdog, ik was voor de underdog. Nu vroeg ik me af dit was hoe 1938 voelde: er waren signalen, het kwam erop aan welke conclusies je eraan verbond. Later zeggen dat je het niet wist, kon niet.