Alhoewel mijn vader en ik elkaar weinig zagen, waren die handvol uren in zijn laatste levensjaren voldoende bewijs voor de notie hoe invaliderend doofheid is. Zaterdag las ik in Trouw een interview met neuropsycholoog Sophia Kramer over slechthorendheid en de inspanning en stress die het horen mensen met gehoorproblemen kost, niet alleen in luidruchtige omgevingen, maar ook in stilte. Allereerst wat cijfers: vanaf ons vijftigste levensjaar wordt ons gehoor minder. Eén op de vijf mensen tussen de vijftig en tachtig heeft gehoorproblemen, boven de tachtig is dat één op twee. Helaas is er voor gehoorproblemen nog geen leesbril. Voor slechts tien procent van de volwassenen met gehoorproblemen is een medische oplossing, de rest is aangewezen op een gehoorapparaat, of op niks omdat er veel situaties zijn waarin een gehoorapparaat (nog) geen uitkomst biedt.
Onlangs was er de oproep om in Nederland bij allerhande tv-uitzendingen en belangrijke toespraken standaard een gebarentolk naast de spreker(s) te zetten. Ik dacht: direct doen en breng dat massaal in beeld, dus niet zoals nu op een apart kanaal, maar gewoon in de voor iedereen zichtbare uitzendingen. Zo raken we gewend, zoals we ook aan het Engels gewend zijn geraakt doordat wij anders dan bijvoorbeeld de Duitsers niet nasynchroniseren maar ondertitelen. Dankzij de recente hausse aan Deense series raken inmiddels Deense woorden ook ingeburgerd. Eerst wennen en dan massaal naar gebarentaalles, lijkt me. Zoals we vanaf ons vijftigste vaker diepe kniebuigingen maken om ons lijf soepel te houden, zo moeten we ook onze voorzorgsmaatregelen nemen tegen doofheid, waarvan de sociale gevolgen fors zijn. Ik schrijf dit in een stiltecoupé onderweg naar Leeuwarden; in een vierzitje aan de andere kant van het gangpad zitten vier jonge mensen druk met elkaar te praten met hun handen. Alleen als iets heel grappig is, maken ze zacht geluid. Ik verheug me nu al op een trein vol gebarentalende mensen, of een vol terras, of een restaurant.
Voor deze cursus zou ik als eerste mijn achterbuurvrouw willen aanmelden, en natuurlijk de mensen die de godganse dag haar geratel in de achtertuin tot diep in de nacht moeten aanhoren.