Hangend besluit

In De ondraaglijke lichtheid van het bestaan van Milan Kundera gebeurt veel. Wat al gebeurd is, is dit. Tomas, een van de hoofdpersonen, is tien jaar daarvoor gescheiden van de vrouw met wie hij twee jaar samen was en een kind heeft. De rechtbank wijst het kind toe aan de moeder, Tomas mag het kind elke tweede zondag zien, de moeder verzint op iedere zondag van de vader met de zoon een smoes. Tomas beseft ‘dat hij de liefde van zijn zoon aan de moeder moest betalen en zelfs vooruitbetalen’. Als de moeder een afspraak weer op het laatst afzegt, besluit Tomas dat hij zijn zoon nooit meer van zijn leven wil zien. Al blijft hij keurig voor hem betalen zoals de rechtbank heeft bevolen. Tomas’ ouders veroordelen hem om dit besluit en besluiten zich dan ook niet meer om hem te bekommeren. Exit vrouw, zoon, ouders. Het vergt niet meer dan één bladzijde. Op het einde van de roman ontdekt Tomas’ nieuwe vriendin dat de inmiddels volwassen zoon zijn vader al een tijdje brieven schrijft. Waarom heeft hij die brieven nooit beantwoord, waarom heeft hij de zoon nooit uitgenodigd? Tomas antwoordt: ‘Eerlijk gezegd ben ik bang hem te ontmoeten […] Ik weet niet waarom ik zo koppig ben. Soms besluit je iets zonder te weten waarom, en dat besluit blijft dan door zijn eigen traagheid hangen. Het valt elk jaar moeilijker ervan af te stappen.’ Eén alinea. Sommigen in de leesclub vonden het onbegrijpelijk dat de schrijver aan zo’n groot iets zo weinig woorden had besteed. Sommigen hadden eroverheen gelezen.